• 1916,  Билге

    Үркүнгө 100 жыл: Түптүк Жумакадыр балбан Кытайга барып, элди кулчулуктан куткарган

    Үркүндүн 100 жылдыгына карата эл арасында айтылып калган эскерүүлөрдү топтоо керектиги айтпаса да түшүнүктүү. 1916-жылы Үркүндө кытайга качкан элге эрдик көрсөткөндөрдүн бири Түптөн чыккан Жумакадыр балбан болгон. Балбандын небереси Муратбек Жумакадыров чоң атасынын…

  • 1916,  Билге

    Үркүнгө 100 жыл: Кеминдик кыргыздардын көтөрүлүшүн эскерүү

    Быйыл Улуу Үркүндүн 100 жылдыгы. Үркүнгө катышкан кыргыздардын урпактары аталарынын эскерүүлөрүн кагаз бетине түшүрүп калышкан. Үркүнгө катышкан Кеминдеги сарыбагыш уруусунан чыккан Төлө ажынын баласы Ыбрайым аксакал өзүнүн эскерүүлөрүн араб жазуусу менен кагаз бетине…

  • 1916,  Билге

    Чаар-Арча кыргыны

    Элдин башкы касиети эс-тутуму. Эс-тутуму жокту эл дебейт, кара аламан дейт. Сырттан келген ириткилер менен ичтен чыккан бузукулар канчалык эсибизди эңшерип, кутубузду учурса да, тырмышып-тытынып, кой-айга да болбой тарыхыбыздын жаман-жакшы сабактарын эскерип келебиз.…

  • 1916,  Билге

    Үркүн: эжесин издеген акын

    Акын, Кыргызстан Жазуучулар союзунун мүчөсү, маркум Медербек Акимкожоевдин Үркүндө Кытайда калган эжесин кантип издегени, кийин Кытайга кантип барып келгени тууралуу баянын сунуштайбыз. Бул баян 1992-жылы жазылган. Ала-Тоодон Какшаалга жол жүргөндүгүм жөнүндө баян (Очерктен…

  • 1916,  Билге

    Үркүн: Уулкан эжемдин кейиштүү тагдыры

    Төрт же беш жаштагы бала кезим болсо керек. Бир күнү чоӊ энем, атам, апам бир жакка конокко кетишти окшойт. Эртеси эртеӊ менен ойгонсом, үйдө чоочун кемпир пайда болуп калыптыр. Олбурлуу, эркек сындуу, кебетеси…

  • 1916,  Билге

    Ажардын апасынын мүрзөсүндөгү монологу

    Жаным, апа, жаным, апа! Тур! Жетим тайлактай болуп боздоп жалгызың келип, жалооруп жаныңда турат. Жалгызыңдын сөзүн ук, аны ая, апакебай! Жалгызың бүгүндөн баштап атабабасы тааныбаган бирөөгө сатылганы, ага баш байлаганы жатат. Андан кутказ,…

  • 1916,  Билге

    1916-жыл (Үркүн жыл)

    Калык Акый уулу Падыша салган зордукту, Баштайын ырдап алыстан. Бай-манаптар, бий-болуш Балакет болду жабышкан. Бул кордукка чыдабай, Ок атыштык намыздан. Кантип айтпай коёюн, Кан жутуп турган жергемди. Кыргыз эли жыгылып, Кытайга батпай тыгылып,…